به‌کارگیری ابزارهای اقتصادی در افزایش بهره‌وری آب: مطالعه موردی حوضه آبریز زاینده‌رود

Authors

  • آزاده احمدی استادیار/ دانشکده مهندسی عمران، دانشگاه صنعتی اصفهان
  • سیدعلی اوهب یزدی دانشجوی دکتری دانشکده مهندسی عمران/ دانشگاه صنعتی اصفهان
  • علیرضا نیکویی عضو هیأت علمی/ مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی اصفهان
Abstract:

مدیریت مصرف در بهره‌برداری از منابع آب، یک مسیر مستقیم جهت افزایش ارزش تولید شده توسط آب است که با مفهوم بهره‌وری آب شناخته می‌شود. با توجه به مشکلات کمبود آب در سال‌های اخیر و عدم تعادل در عرضه و تقاضای آب، مدیریت مصرف، ایجاد انگیزه، آگاهی و قرار دادن  قوانین محکمی که در کنار هم بتوانند مصرف آب را کاهش داده و بهره‌وری آب را بالا ببرند، الزامی است. از جمله ابزارهای کار آمد در مدیریت تقاضا، ابزار اقتصادی و به طور خاص قیمت‌گذاری آب است. در این تحقیق اثر قیمت گذاری آب و اعطای کمک هزینه به مصرف‌کنندگان کشاورزی به عنوان سیاست‌های تشویقی (از زیرمجموعه‌های ابزار اقتصادی) در حوضه زاینده‌رود برای بازه 10 ساله (1385-1376) شبیه‌سازی شده است. همچنین تأثیر افزایش قیمت آب و کمک هزینه در راستای افزایش راندمان آب در افزایش بهره‌وری و مصرف آب بررسی شده است. بدین منظور برای تخمین پتانسیل حداکثر سود خالص کشاورزی، یک مدل بهینه‌سازی با تابع هدف حداکثرسازی سود خالص تدوین شده است. نتایج نشان می‌دهد که با پیاده‌سازی این سیاستها، می‌توان در کنار کاهش مصرف آب، سود خالص را برای یک دوره 10 ساله به 24932 میلیون ریال (8/1 برابر حالت فعلی) افزایش داد. همچنین با استفاده از این مدل و به کارگیری روش‌های برنامه‌ریزی ریاضی و بودجه بندی، مقدار ارزش اقتصادی آب تخمین زده شد. مقدار ارزش اقتصادی آب به دلیل افزایش راندمان از 1350 درابتدای دوره به 1780 ریال در انتهای دوره رسید. با توجه به نتایج به نظر می‌رسد که اگر اعطای کمک ‌هزینه به مصرف‌کنندگان جهت افزایش راندمان آبیاری در بخش کشاورزی همگام با افزایش قیمت آب صورت پذیرد می‌تواند انگیزه مصرف‌کنندگان را در اصلاح الگوی مصرف افزایش دهد.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

به کارگیری ابزارهای اقتصادی در افزایش بهره وری آب: مطالعه موردی حوضه آبریز زاینده رود

مدیریت مصرف در بهره برداری از منابع آب، یک مسیر مستقیم جهت افزایش ارزش تولید شده توسط آب است که با مفهوم بهره وری آب شناخته می شود. با توجه به مشکلات کمبود آب در سال های اخیر و عدم تعادل در عرضه و تقاضای آب، مدیریت مصرف، ایجاد انگیزه، آگاهی و قرار دادن  قوانین محکمی که در کنار هم بتوانند مصرف آب را کاهش داده و بهره وری آب را بالا ببرند، الزامی است. از جمله ابزارهای کار آمد در مدیریت تقاضا، ابزا...

full text

نقش ابزارهای اقتصادی در مدیریت یکپارچه منابع آب: مطالعه موردی نظام قیمت‌گذاری آب آبیاری در حوضه های آبریز غرب ایران

مطالعه‌ی حاضر به بررسی ابعاد نظام قیمت‌گذاری آب آبیاری به عنوان یکی از مهمترین ابزارهای اقتصادی در مدیریت یکپارچه منابع آب در سطح حوضه های آبریز می‌پردازد. در این راستا، ابتدا با استفاده از الگوی برنامه-ریزی خطی، قیمت سایه ای آب ( قیمت طرف تقاضا) برای کشاورزان حوضه‌های آبریز استان کهگیلویه و بویراحمد برآورد شد. سپس با استفاده از روش اقتصاد مهندسی، هزینه تمام شده آب سر مزرعه (قیمت طرف عرضه) برای...

full text

مدل‌سازی منابع آب در حوضه آبریز با استفاده از روش پویایی سیستم (مطالعه موردی: حوضه آبریز نیشابور)

در مدیریت جامع منابع آب در سطح حوضه آبریز، اندرکنش اجزای درونی هر سیستم و نیز اندرکنش سیستم­های مختلف با یکدیگر باید به طور فراگیر در نظر گرفته شوند. تحقیق حاضر در حوضه آبریز نیشابور و با تأکید بر حل مسأله روند افت سالیانه تراز آبخوان در این دشت انجام گرفته است. به منظور کنترل تراز آبخوان، گام­های مدل­سازی توسعه داده شدند و ریشه­های مسأله در فرآیند شکل­گیری نمودار ذخیره- جریان مورد بررسی قرار گ...

full text

برآورد سری زمانی آبدهی ایستا جهت برنامه‌ریزی منابع آب در سطح حوضه آبریز (مطالعه موردی: حوضه آبریز کرخه)

وقوع خشکسالی‌های اخیر در کنار توسعه ناپایدار و کنترل نشده به ویژه افت شدید آبخوان‌ها باعث شده تا ورودی به سدها کاهش چشمگیر داشته و بسیاری از سدهای ساخته شده در کشور ایران عملکرد برنامه‌ریزی شده در زمان مطالعات را نداشته باشند. یکی از سدهای بسیار مهم که دچار افت شدید ورودی شده، سد کرخه می باشد. حوضه آبریز کرخه یکی از مهمترین حوضه‌های آبریز ایران است که سدهای متعددی در حال مطالعه و در دست ساخت در...

full text

تخصیص بهینه منابع آب با استفاده از الگوریتم چرخه آب (مطالعه موردی: حوضه آبریز گرگان‌رود)

در این پژوهش از الگوریتم فراابتکاری چرخه آب(WCA) براییافتن استراتژی‌های تخصیص بهینه منابع آب در سیستم دو مخزنه سدهای گلستان و وشمگیر واقع در حوضه آبریز گرگان‌رود (شمال ایران)، برای یک دوره پنج ساله (از سال آبی 87-86 تا 91-90) استفاده شده است. پس از اطمینان از درستی عملکرد الگوریتم WCA با استفاده از چندین تابع محک استاندارد، مدلی برای تخصیص بهینه سیستم مخازن حوضه آبریز گرگان‌رود توسعه داده شد. ت...

full text

ارزیابی اقتصادی افزایش پتانسیل آبی منابع آب حوضه آبخیز سد البرز (مطالعه موردی: لایروبی و بهسازی آب بندان ها)

آب بندان ها سازه های محلی و سنتی ذخیره آب در شمال کشورند که همواره به عنوان منبعی مطرح مورد توجه کشاورزان می باشد. با توجه به اینکه در شمال کشور درصد قابل توجهی از آب جویبارها، رودخانه های دائمی، فصلی و... در فصول غیر زراعی بلا استفاده از دسترس خارج شده و به دریا می ریزد، لذا با افزایش حجم مخزن آب بندان ها می توان آب بیشتری را در این فصول ذخیره و در جهت افزایش راندمان تولید و یا تبدیل اراضی دیم...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 10  issue 1

pages  63- 71

publication date 2014-02-01

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023